Mae llawer wedi’i wneud yn ddiweddar am benderfyniad banc Coutts i gau cyfrif Nigel Farage, gydag adroddiadau cychwynnol yn dangos bod Mr Farage wedi disgyn o dan drothwy ariannol y banc mawreddog. Fodd bynnag, yn dilyn Cais Mynediad Pwnc, mae Mr Farage yn honni bod ganddo dystiolaeth bod y banc wedi cau ei gyfrif dros ei ‘werthoedd’.
Waeth beth fo’ch safbwynt ar Mr Farage neu ei safbwyntiau gwleidyddol, mae cau cyfrifon banc yn fygythiad i unrhyw un. Mae’n amhosibl gweithredu mewn cymdeithas fodern heb rywfaint o fynediad at gyfleusterau bancio. Felly, rydym yn edrych i nodi rhai o’r pethau sylfaenol os, fel Mr Farage, rydych chi’n cael eich bygwth o gau cyfrif.
Pwerau’r Banc
Y sefyllfa gyffredinol yw y gall banciau, fel unrhyw gwmni preifat arall, ddewis pwy fyddant, neu gyda phwy na fyddant yn cynnig gwasanaethau bancio. Oni bai eich bod chi’n filiwnydd, ni fydd Coutts yn gwneud busnes gyda chi ac mae ganddynt hawl i wneud y dewis hwnnw. Mae cyfyngiadau i’r disgresiwn hwnnw; ni all banc wrthod darparu gwasanaethau os ydynt yn gwneud hynny ar sail “nodwedd warchodedig” fel eich hil, neu os oes gennych anabledd. Fodd bynnag, fel arall, gall y banc ddewis pwy mae’n cynnig gwasanaethau hefyd.
Cyfyngiadau’r Banc
Os ydych eisoes yn gwsmer i’r banc, ni all y banc ddod â’i berthynas â chi i ben oni bai ei fod yn cydymffurfio â’r telerau ac amodau y gwnaethoch gofrestru iddynt pan agorwyd cyfrif gyda nhw. Rydych chi a’r banc yn bartïon i gontract ac fel unrhyw gontract arall, ni ellir ei derfynu oni bai ei fod yn cael ei derfynu yn unol â thelerau ac amodau’r contract. Yn ymarferol, nid yw cwsmeriaid yn negodi eu telerau ac amodau gyda’r banc, ac nid yw’r rhan fwyaf o gwsmeriaid yn darllen eu telerau ac amodau. Felly, mae’r rhan fwyaf o fanciau yn cadw’r hawl i derfynu o fewn eu telerau ac amodau, a allai gynnwys:
- Cau eich cyfrif am unrhyw reswm trwy roi rhybudd i chi; neu
- Cau eich cyfrif gan nad ydych wedi ei ddefnyddio at ei bwrpas h.y. defnyddio cyfrif personol i gynnal busnes.
Yn ogystal, wrth arfer ei hawl i derfynu, rhaid i’r banc eich trin yn deg. Yn ymarferol, byddai’n debygol y byddai eich trin yn deg yn golygu rhoi amser i chi drosglwyddo debydau uniongyrchol presennol neu orchmynion sefydlog i fanc arall. Os nad yw’r cyfrif wedi’i rewi, efallai y gallwch wneud hyn gan ddefnyddio’r Gwasanaeth Newid Cyfrif Cyfredol.
Pam y gallai’r banc gau eich cyfrif?
Er y bydd y telerau ac amodau yn debygol o roi’r hawl i’r banc gau eich cyfrif am ddim rheswm, cyn belled â bod hysbysiad yn cael ei roi, mae’n debygol y byddai’r banc yn ceisio cau’ch cyfrif oherwydd torri’r telerau ac amodau dan amheuaeth.
Yn ogystal, os yw’r banc yn amau bod y cyfrif yn ymwneud â gweithgaredd troseddol, fel gwyngalchu arian, bydd gan y banc hawl i rewi mynediad i’r cyfrif. Byddai’r banc yn cyflawni trosedd pe bai’n dweud wrthych mai dyma’r rheswm ac efallai y bydd angen i chi siarad â chyfreithiwr troseddol, os ydych chi’n amau eich bod yn cael eich ymchwilio am drosedd.
Beth allwch chi ei wneud?
Ar hyn o bryd, os yw’r banc yn penderfynu dod â’i berthynas â chi i ben, rhaid iddynt ddangos iddynt:
- Cydymffurfio â’r telerau ac amodau;
- Cadarnhau nad yw wedi gwneud hynny ar sail nodwedd warchodedig; neu
- Wedi eich trin chi’n deg.
Os yw’r banc yn gwrthod darparu gwybodaeth, gellir gwneud Cais Mynediad Pwnc (“SAR”) i geisio rhagor o wybodaeth. Mae gan y banc ddyletswydd gyfreithiol i ddarparu gwybodaeth fel rhan o’r cais i benderfynu sut y gwnaethpwyd y penderfyniad, gan y gallai hyn lywio os cawsoch eich trin yn deg ac yn eich helpu i ddeall pam y gwnaethpwyd y penderfyniad. Os gwnaeth y banc gamgymeriad y gallwch ei ddangos o’r SAR, efallai y byddant yn penderfynu newid eu meddwl, neu roi sail i chi herio’r cau.
Mae gennych hawl i godi cwyn gyda’r banc ac os nad ydych yn fodlon ag ymateb y banc, gallwch gysylltu â’r Ombwdsmon Ariannol i ymchwilio. Efallai y bydd gennych hawl i iawndal a thalu colledion, megis cost unrhyw gostau cyfreithiol sy’n cyfarwyddo cyfreithiwr ymgyfreitha masnachol i gynorthwyo.
Mae’r llywodraeth, yn dilyn cynllwyn y cyfryngau o achos Farage, ar hyn o bryd yn ystyried camau pellach i orfodi banciau i ddarparu mwy o rybudd neu fwy o wybodaeth am gau’r banciau. Ar hyn o bryd mae’n achos gwylio’r gofod hwn.
Sut allwn ni helpu?
Mae ein tîm Ymgyfreitha Masnachol yn arbenigwyr a all siarad â chi drwy’r camau yn llawer mwy manwl a’ch cynorthwyo i ystyried unrhyw iawn y gallech ei gael os yw’ch cyfrif wedi’i rewi neu dan fygythiad o gau yn annheg. Os ydych chi’n wynebu’r sefyllfa hon, cysylltwch â ni heddiw am gymorth.
