Adroddiadau yw bod pencadlys Twitter yn y DU yn Llundain wedi tynnu’r holl bleindiau a does neb wedi’i weld yn mynd i mewn nac allan o’r adeilad ac mae diswyddiadau torfol Musk yn cael eu disgrifio fel “P&O digidol”, ar ôl taniadau enwog y cwmni fferi yn gynharach eleni.
Felly yn y DU, ble mae gweithwyr yn sefyll?
1 . Dylai cyflogwyr ymgynghori â gweithwyr cyn eu diswyddo.
Mae gennych hawl i ymgynghori â’ch cyflogwr os ydych chi’n cael eich diswyddo. Mae hyn yn cynnwys siarad â nhw am:
- pam rydych chi’n cael eich diswyddo
- unrhyw ddewisiadau amgen i ddiswyddo
Os yw’ch cyflogwr yn gwneud hyd at 19 o ddiswyddiadau, nid oes unrhyw reolau ynghylch sut y dylent gynnal yr ymgynghoriad, ar wahân i’r gofyniad y dylai cyflogwyr weithredu’n deg ac yn rhesymol os ydynt am osgoi achosion diswyddo annheg llwyddiannus a allai fod yn werth hyd at flwyddyn o gyflog.
Os yw’ch cyflogwr yn diswyddo 20 neu fwy o weithwyr ar yr un pryd, mae gofyniad cyfreithiol i gydymffurfio â’r rhwymedigaethau ymgynghori ar y cyd sydd wedi’u hymgorffori yng nghyfraith y DU sy’n gofyn am ymgynghori â’ch cyflogwr a chynrychiolydd (cynrychiolydd).
Bydd hyn naill ai:
- cynrychiolydd undeb llafur (os ydych chi’n cael eich cynrychioli gan undeb llafur)
- cynrychiolydd cyflogai etholedig (os nad ydych yn cael eich cynrychioli gan undeb llafur, neu os nad yw’ch cyflogwr yn cydnabod eich undeb llafur). Os nad oes cynrychiolwyr etholedig, yna rhaid rhoi cyfle i weithwyr ethol cynrychiolwyr cyn y gall ymgynghoriad ddechrau.
Rhaid i ymgynghoriadau ar y cyd ymdrin â:
- ffyrdd o osgoi diswyddiadau;
- y rhesymau dros ddiswyddiadau;
- y broses ddewis;
- sut mae taliadau diswyddo i’w cyfrifo;
- sut i gadw nifer y diswyddiadau i’r lleiafswm;
- sut i gyfyngu ar yr effeithiau ar gyfer gweithwyr dan sylw, er enghraifft trwy gynnig ailhyfforddi.
2. Rhaid i gyflogwyr sy’n dymuno gwneud mwy na 100 o ddiswyddiadau hysbysu’r ysgrifennydd busnes o leiaf 45 diwrnod cyn y diswyddiadau hyn ac os ydynt yn diswyddo mwy nag 20 o weithwyr rhaid iddynt hysbysu’r ysgrifennydd busnes o leiaf 30 diwrnod ymlaen llaw.
Credir bod Twitter UK Ltd (gan ei fod wedi’i gofrestru yn y DU) yn cyflogi tua 280 o staff, felly os ydyn nhw’n awyddus i ddadlwytho 50% o’r rheini, dylent fod wedi hysbysu’r Ysgrifennydd Busnes 45 diwrnod yn ôl. Mae’n ymddangos yn annhebygol bod hyn wedi digwydd.
Yn ogystal, mae methiant i gydymffurfio â’r gofynion ymgynghori yn drosedd ac o bosibl yn agored i Twitter i erlyniad a dirwy. Mae’n anodd gwneud sylwadau ar a fyddai gan Twitter amddiffyniad i unrhyw erlyniad a allai gael ei ddwyn o dan adran 194(4) o Ddeddf Undebau Llafur a Chysylltiadau Llafur (Cydgrynhoi) 1992.
Fodd bynnag, nid yw’r cosbau am beidio â chydymffurfio â’r rheolau ar hysbysu’r llywodraeth wedi gweithredu fel ataliad mawr yn y gorffennol a’r tebygolrwydd yw y byddai’r cwmni yn osgoi dirwy sylweddol. Er bod y Llywodraeth yn cyfeirio at ddirwyon diderfyn, y gwir amdani yw nad oes unrhyw ddirwy ystyrlon erioed wedi’i chyhoeddi o dan y Ddeddf a hyd at 2015, yr uchafswm dirwy y gellid ei chyhoeddi oedd £5,000.
Efallai mai ataliol i gyflogwyr eraill yw’r ffaith y gellid erlyn swyddog cwmni yn bersonol ac y gallai euogfarn yn ei dro arwain at achos anghymhwyso cyfarwyddwyr yn erbyn yr unigolyn hwnnw ar y sail eu bod yn berson anaddas i fod yn gyfarwyddwr cwmni.
Beth fydd gweithredoedd Twitter yn ei olygu i gyflogwyr eraill y DU?
Yn sgil y sgandal P&O, cafwyd galwadau eang am newid i’r gyfraith fel y gall undebau a gweithwyr ofyn i’r llysoedd atal cwmnïau yn awtomatig i ddilyn eu hôl troed. Fodd bynnag, nid yw hyn eto i wireddu.
Fel y nodwyd uchod, efallai y bydd sancsiynau posibl ond yn hanesyddol, nid yw cyfarwyddwyr cwmnïau wedi wynebu canlyniadau personol am dorri’r ddeddfwriaeth diswyddiadau ar y cyd.
Er bod hwn yn ddull proffil uchel a digalon o ddiswyddiadau ar y cyd, yn sicr nid dyma’r tro cyntaf i’r ddeddfwriaeth gael ei diystyru gan gyflogwyr er budd “hwylustod”. Er bod galwadau wedi bod i newidiadau mewn deddfwriaeth, byddai’n hynod o syndod pe bai’r newidiadau hyn yn cael eu cyflwyno gan y llywodraeth bresennol, gan eu bod yn flaenorol yn gwanhau’r ddeddfwriaeth a oedd yn deillio o aelodaeth y DU o’r Undeb Ewropeaidd yn y gorffennol.
Os ydych chi’n cael eich diswyddo, efallai y byddwch yn gallu gwneud hawliad i dribiwnlys cyflogaeth os nad yw’ch cyflogwr yn ymgynghori’n iawn, er enghraifft os ydynt yn dechrau’n hwyr, neu os nad ydynt yn ymgynghori o gwbl. Os ydych chi’n chwilio am gyngor yn y maes hwn, mae ein tîm Cyflogaeth profiadol mewn sefyllfa dda i’ch cynorthwyo. Cysylltwch â ni heddiw i drefnu apwyntiad.
