Thema eleni yw ‘Oren y Byd: Ariannu, Ymateb, Atal, Casglu’ a bydd adeiladau a thirnodau eiconig ledled y byd yn cael eu troi’n oren i gofio’r angen am ddyfodol heb drais.
Trais yn erbyn menywod a merched yn un o’r troseddau hawliau dynol mwyaf eang, parhaus a dinistriol yn ein byd heddiw ond mae’n parhau i fod heb ei adrodd i raddau helaeth oherwydd yr impunity, y tawelwch, y stigma a’r cywilydd o’i gwmpas.
Ers dechrau Covid-19 ledled y byd, mae pob math o ddata ac adroddiadau sy’n dangos sut mae trais yn erbyn menywod a merched, yn enwedig trais domestig, wedi dod i’r amlwg, yn ogystal â llu o straeon bywyd go iawn am yr arswyd o fyw gyda phartner camdriniol yn ystod y cyfnod clo. Mewn rhai gwledydd, mae llinellau cymorth wedi derbyn pum gwaith yn fwy o alwadau na’r cyfartaledd yn ystod y pandemig[1].
Yma yn y DU, er bod y rheol wreiddiol ‘Aros gartref’ wedi helpu i leihau achosion coronafeirws ac atal lledaeniad y feirws ar y pryd, yn anffodus, nid oedd yn golygu diogelwch i bawb gan fod y miloedd o bobl sy’n byw mewn perthynas gamdriniol yn sydyn, heb rybudd, yn gaeth yn eu cartref eu hunain gyda’u camdriniwr.
Yn y DU, yn y tair wythnos rhwng cyflwyno’r cyfnod clo ym mis Mawrth a’r llywodraeth yn lansio ei hymgyrch You Are Not Alone, a sefydlwyd i annog y cyhoedd i riportio cam-drin domestig, lladdwyd 11 o fenywod, dau blentyn ac un dyn mewn achosion o drais domestig honedig.
Nid oedd gan y bobl agored i niwed hyn – a miloedd mwy fel nhw – a oedd yn cael straen uwch oherwydd y pandemig, ddihangfa gan ei bod yn llawer anoddach iddynt wneud galwad ffôn brys neu gael mynediad at wasanaethau cymorth.
Yn ôl ymchwiliad gan y BBC yn yr haf, dioddefodd dwy ran o dair o fenywod mewn perthnasoedd camdriniol fwy o drais yn nwylo eu partneriaid yn ystod y pandemig. [3] Defnyddiodd eu camdrinwyr – ac mewn llawer o achosion, yn dal i ddefnyddio – y pandemig fel dull o gadw eu dioddefwyr yn ofnus ac yn ddarostyngedig.
Gan ddefnyddio ystadegau a gafwyd gan heddluoedd y DU o dan gyfreithiau rhyddid gwybodaeth, datgelodd y BBC hefyd fod un alwad cam-drin domestig bob 30 eiliad yn ystod saith wythnos gyntaf y cyfnod clo cyntaf yn y DU. Roedd y galwadau a recordiwyd yn cynnwys adroddiadau o droseddau treisgar fel herwgipio, llosgi bwriadol a hyd yn oed gwenwyno.
Mae llawer o bobl yn meddwl bod cam-drin domestig yn golygu cam-drin corfforol, ond gellir ei achosi mewn nifer o ffyrdd – o gam-drin corfforol, cam-drin rhywiol a cham-drin geiriol i gam-drin emosiynol/meddyliol a cham-drin ariannol – pob un ohonynt yn hynod boenus ac yn ofidus.
Wrth i fwy a mwy o fenywod a merched ledled y DU wynebu trafferthion brawychus yn eu cartrefi eu hunain wrth i gyfyngiadau Covid barhau dros y gaeaf, cofiwch fod cam-drin domestig yn weithred droseddol sy’n difetha bywydau. Ni ddylai unrhyw un orfod dioddef ar ei ben ei hun.
Mae ein tîm Cyfraith Teulu yn deall y gefnogaeth, yr hyder a’r help sydd eu hangen arnoch wrth ddod allan o berthynas gamdriniol. Rydym yn darparu cyngor uniongyrchol a chydymdeimladol i’r rhai sydd ei angen fwyaf mewn amgylchiadau anodd, yn ogystal â chysylltu ein cleientiaid â gwasanaethau cymorth lleol i’w helpu i wneud y newidiadau y mae angen iddynt eu gwneud.
Os ydych chi’n teimlo’n gaeth neu’n poeni am eich sefyllfa, ffoniwch ni yn gwbl gyfrinachol ar 01633 244233 siaradwch ag un o’n cyfreithwyr ymroddedig, profiadol i siarad am eich opsiynau.
[1] ‘Dwysáu ymdrechion i ddileu pob math o drais yn erbyn menywod a merched: Adroddiad yr Ysgrifennydd Cyffredinol, Gorffennaf 2020’
[2] BBC Panorama – Escape My Abuser, Awst 2020
[3] BBC Panorama – Escape My Abuser, Awst 2020
