“Mae eleni wedi cyflwyno llawer o heriau i ni i gyd ac mae’n parhau i wneud hynny. Gyda chyfyngiadau Covid-19 llym ar waith, mae wedi bod yn anodd i bartïon gwrdd â nhw felly un her benodol yw rheoli gweithredu dogfennau.
“Mewn llawer o achosion, rydym wedi gorfod dibynnu ar gael dogfennau wedi’u llofnodi’n electronig neu orfod sganio ac anfon copïau o ddogfennau wedi’u llofnodi at barti arall ond, yn ddealladwy, mae rhai yn nerfus am oblygiadau cyfreithiol hyn rhag ofn nad yw hyn yn gwneud y dogfennau yn gyfreithiol rwymol.
“Mae dogfen wedi’i llofnodi gan ddefnyddio llofnod electronig fel arfer yn cael ei dderbyn fel un dilys oni bai bod parti arall yn cyflwyno rhywfaint o dystiolaeth i’r gwrthwyneb. Dyma rai o’r egwyddorion y byddai llys yn eu cymhwyso mewn perthynas â llofnodion “inc gwlyb” hefyd. Byddai angen i’r parti sy’n honni nad yw’r ddogfen yn ddilys (er enghraifft, honni ei bod wedi’i chynhyrchu’n dwyllodrus) brofi, ar gydbwysedd tebygolrwydd, bod hyn yn wir.
“Mae cyfraith achos ddiweddar yn dangos fy mhwynt. Er bod yr achos penodol hwn yn ymwneud â digwyddiadau a ddigwyddodd cyn y cyfnod clo, mae’n gwasanaethu fel atgoffa defnyddiol o sut mae gweithredu o bell yn gweithio i rwymo partïon. Yn Umrish (ac eraill) v Gill [2020] EWHC 1513 (Ch), a oedd yn ymwneud â nifer o faterion cyfreithiol, roedd Mr Gill wedi llofnodi gwarantau personol ar gyfer Trefniadau Cyllido cwmni o £1.5m ynghyd â llog yn 2016. Mae’n rhaid i mi bwysleisio bod gwarantau personol yn ddogfennau pwysig iawn ac a allai newid bywyd, felly dylid cymryd cyngor cyfreithiol cyn eu gweithredu.
“Yn 2018, galwyd ar Mr Gill i anrhydeddu’r gwarantau a gwneud y taliad sylweddol i’r Hawlwyr. Safbwynt Mr Gill oedd nad oedd yn ofynnol iddo wneud taliad oherwydd ei fod yn gwadu bod y gwarantau wedi’u “cyflwyno” yn briodol (roedd cyflenwi yn ofyniad cyfreithiol llym ar gyfer gwarantau personol). Roedd yr adran llofnod ym mhob gwarant lle roedd Mr Gill wedi llofnodi yn nodi, fel sy’n safonol: “EXECUTED and DELIVERED as a DEED (the day and year first above written) by BOBBY GILL in the presence of…”. O dan hyn roedd gofod lle roedd angen enw, cyfeiriad llofnod a galwedigaeth y tyst. Cwblhaodd gwraig Mr Gill y meysydd hynny yn yr holl warantau. Ar ôl llofnodi a thystio, anfonodd Mr Gill gopïau wedi’u sganio o’r tudalennau wedi’u llofnodi trwy e-bost.
“Dadleuodd bargyfreithiwr Mr Gill nad oedd y gwarantau yn cael eu “cyflwyno” oherwydd bod angen mwy o ffurfioldeb a’r hyn y dylid ei anfon oedd y dogfennau cyflawn gyda llofnodion gwreiddiol [ein pwyslais ni].
“Gwrthodwyd y cyflwyniad hwnnw gan y llys; dyfarnodd y llys y byddai Mr Gill wedi deall, trwy lofnodi’r gwarantau a dychwelyd y tudalennau llofnod (hyd yn oed drwy e-bost), y byddai’n cael ei rwymo ar unwaith gan gynnwys y gwarantau hynny. Ymhellach, dychwelodd Mr Gill y dogfennau yn ddiamod.
“Mae’r achos hwn yn dangos pwysigrwydd deall y pwynt lle mae parti yn cael ei rwymo gan ddulliau electronig, yr angen i gael cyngor cyfreithiol cynnar mewn perthynas â gorfodi’r gwarantau personol a’r risgiau o ymgyfreitha pwyntiau o’r fath yn yr oes fodern, yn enwedig o ystyried yr amser sylweddol a’r costau cyfreithiol sy’n gysylltiedig â her o’r fath.”
Ben Jenkins yw Pennaeth y tîm Datrys Anghydfodau yn Harding Evans Solicitors. Mae gan ei dîm brofiad helaeth a hanes llwyddiannus iawn wrth ymdrin ag anghydfodau ar draws yr ystod lawn o faterion cyfreithiol, gan gynnwys ymgyfreitha eiddo ac esgeulustod proffesiynol. Am ragor o wybodaeth, cysylltwch â Ben ar 01633 244233 neu e-bostiwch hello@hevans.com.
