Roedd 31Mai 2024 yn ddiwrnod hynod bwysig i ymarferwyr meddyginiaethau ariannol. Mae rhwymedigaeth ariannol, yn ategol i’r prif achos o achosion ysgariad. Mae ysgariad ond yn torri’r cysylltiadau priodasol sy’n bodoli rhwng priod, ac nid yw’n torri’r cysylltiadau ariannol a allai fodoli rhwng y partïon.
Yn hanesyddol, mae rhwymedigaeth ariannol wedi cael ei ystyried yn faes eithaf cymhleth o’r gyfraith, ac felly, er y gallech deimlo’n gyfforddus yn rhedeg eich ysgariad eich hun (er nad yw ysgariad DIY yn dod heb risgiau), mae’n dal yn eithaf anarferol i bartïon geisio datrys eu cyllid rhyngddynt.
Ystyriaethau y Llys
Mae pob achos mewn rhwymedigaeth ariannol, yn disgyn ar ei ffeithiau ei hun, ac nid oes dau achos yr un peth. Bydd y llys yn edrych yn gyntaf ar Adran 25 o Ddeddf Achosion Priodasol 1973, gan fod hyn yn fframwaith i’r partïon a’r llys ei ystyried. I grynhoi, mae Adran 25 yn nodi:-
25 Materion y mae’r llys i’w ystyried wrth benderfynu sut i arfer ei bwerau o dan a. 23, 24:-
(1)Bydd yn ddyletswydd ar y llys wrth benderfynu a ddylid arfer ei bwerau o dan adran 23, 24 uchod ac, os felly, ym mha fodd, i roi sylw i holl amgylchiadau’r achos, ystyriaeth gyntaf yn cael ei roi i’r lles tra’n fachgen i unrhyw blentyn o’r teulu nad yw wedi cyrraedd deunaw oed.
(2)O ran arfer pwerau’r llys o dan adran 23(1)( a ), ( b ) neu ( c ), 24 uchod mewn perthynas â pharti i’r briodas, bydd y llys yn arbennig yn rhoi sylw i’r materion canlynol—
- yr incwm, y gallu ennill, yr eiddo a’r adnoddau ariannol eraill sydd gan bob un o’r partïon i’r briodas neu sy’n debygol o gael yn y dyfodol agos, gan gynnwys yn achos gallu ennill unrhyw gynnydd yn y capasiti hwnnw y byddai, ym marn y llys, yn rhesymol disgwyl i barti i’r briodas gymryd camau i’w caffael;
- yr anghenion ariannol, y rhwymedigaethau a’r cyfrifoldebau sydd gan bob un o’r partïon i’r briodas neu sy’n debygol o gael yn y dyfodol agos;
- y safon byw a fwynhawyd gan y teulu cyn chwalu’r briodas;
- oedran pob parti i’r briodas a hyd y briodas;
- unrhyw anabledd corfforol neu feddyliol y naill neu’r llall o’r partïon i’r briodas;
- y cyfraniadau y mae pob un o’r partïon wedi’u gwneud neu y mae’n debygol eu gwneud yn y dyfodol agos i les y teulu, gan gynnwys unrhyw gyfraniad trwy ofalu am y cartref neu ofalu am y teulu;
- ymddygiad pob un o’r partïon, os yw’r ymddygiad hwnnw’n fath fel y byddai, ym marn y llys, yn annheg i’w ddiystyru;
- yn achos achos ar gyfer ysgariad neu ddilysrwydd priodas, gwerth i bob un o’r partïon i’r briodas o unrhyw fudd a fydd y parti hwnnw, oherwydd diddymu neu ddiddymu’r briodas, yn colli’r cyfle o gaffael.
Wrth gwrs, gan ddefnyddio’r uchod fel man cychwyn, a chofio lles y plentyn yw ystyriaeth gyntaf y llys, fel cyfreithwyr teulu, rydym yn bresennol ac yn cael cyfarwyddyd i gynorthwyo i ddod i gytundeb i rannu’r asedau priodasol yn briodol.
Ym mhob achos (ac eithrio materion sy’n ymwneud â cham-drin domestig difrifol), mae’r llys wedi gofyn i’r partïon gymryd rhan mewn cyfryngu. Mae’n rhaid i bob parti sy’n gwneud cais i’r llys, ffeilio tystysgrif o’r enw MIAM (cyfarfod gwybodaeth ac asesu cyfryngu) i ddangos eu bod wedi ystyried a/neu geisio cyfryngu.
Y newidiadau yn y cyn-brotocol
O 31Mai 2024, fodd bynnag, mae’r gyfraith wedi tynhau. Nawr, mae’r baich wedi trosglwyddo’n dda ac yn wirioneddol i’r partïon i sicrhau eu bod nid yn unig yn ystyried cyfryngu, ond hefyd eu bod yn ystyried ac yn ceisio datrys anghydfod nad ydynt yn llys (a elwir yn NCDR). Gall hyn fod ar ffurf nifer o wahanol ffyrdd, gan gynnwys ond heb fod yn gyfyngedig i:-
a. cyfryngu (trydydd parti sy’n ceisio hwyluso datrysiad);
b. cyflafareddu (trydydd parti sy’n penderfynu’r anghydfod);
c. gwerthusiad niwtral (trydydd parti sy’n rhoi arwydd niwtral ar yr anghydfod, fel proses Datrys Anghydfodau Ariannol preifat); a
d. y broses gydweithredol (y partïon a’u cynrychiolwyr cyfreithiol wedi’u hyfforddi ar y cyd yn cyfarfod gyda’i gilydd, ond gyda’r cynrychiolwyr cyfreithiol hynny yn cael eu hatal rhag cynrychioli’r partïon mewn achosion llys diweddarach os nad yw’r broses gydweithredol yn arwain at setlo).
Fel eich cyfreithwyr, rydym bellach o dan ddyletswydd i rannu’r protocol cyn ymgeisio mewn achosion unioni ariannol. Mae hyn er mwyn sicrhau eich bod fel ein cleient, yn gwbl ymwybodol o’r broses, ond hefyd o’r holl ffyrdd sydd ar gael i chi, cyn dechrau achos llys dadleuol. Ymhellach, ac yn eithaf pwysig, mae risg costau i’r partïon nawr, os nad ydych chi’n ystyried NCDR yn briodol. Mae hyn yn ei hanfod yn golygu, oni bai bod y Barnwr yn fodlon eich bod wedi defnyddio’r llys fel dewis olaf, y gellir eich gorchymyn i ad-dalu ffioedd cyfreithiol y partïon eraill.
Dadansoddiad y Protocol
Bwriad y protocol yw:-
- galluogi’r partïon i ddeall sefyllfa ei gilydd;
- cynorthwyo’r partïon i benderfynu sut i fynd ymlaen;
- nodi’r materion mewn anghydfod;
- culhau cwmpas yr anghydfod;
- ceisio setlo’r materion heb achos llys;
- cefnogi rheolaeth effeithlon o ddatrys anghydfodau; a
- lleihau costau datrys yr anghydfod.
Yn y pen draw, os gellir dod i gytundeb rhwng priod, nid yn unig mae’n arbed costau sylweddol i’r ddau barti, ond hefyd yn gyffredinol mae’n arwain at ganlyniad hapusach i bawb. Nid yw ysgariad ei hun byth yn broses ‘hapus’, gan eich bod chi’n dod â phriodas i ben. Fodd bynnag, yn enwedig lle mae plant yn gysylltiedig a gall cyfartal rhwng y partïon barhau, bydd y protocol newydd, gyda’r ffocws ar NCDR, yn ceisio canolbwyntio’r partïon a gobeithio dod â rhywfaint o gydweithrediad.
Gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am y protocol newydd ar wefan y llywodraeth, sy’n cyhoeddi’r holl gyfarwyddiadau ymarfer a phrotocolau, gyda’r bwriad o lywodraethu’r ddau barti (a’r cyfreithiwr!) trwy’r broses gyfreithiol.
Sut allwn ni helpu?
Yma yn Harding Evans, rydym yn deall mai dyma eich bywyd a’ch perthynas chwalu. Nid yw ysgariad, a’r ateb ariannol dilynol yn ymwneud ag ennill neu golli, ond yn hytrach am ddod i gytundeb, sy’n diwallu anghenion unrhyw blant, ynghyd â chi a’ch priod.
Gallwch ymddiried ynom i’ch tywys drwy’r broses ysgariad, gan gadw eich buddiannau gorau wrth galon, tra’n ceisio cadw trafodion mor ddi-straen â phosibl.
Os ydych chi wedi penderfynu eich bod eisiau ysgariad, cysylltwch â’n tîm Teulu a Phriodasol heddiw i drafod y camau nesaf ymlaen.
