Does neb yn hoffi meddwl am beth fydd yn digwydd ar ôl eu dyddiau ond mae gwneud Ewyllys yn golygu y gallwch fod yn barod ar gyfer beth bynnag sy’n digwydd yn y dyfodol, gan wneud y broses o sortio’ch ystâd yn llawer haws i’r rhai rydych chi’n eu gadael ar ôl ac yn bwysig, gallu gadael eich ystâd i bwy bynnag y dymunwch.
Mae llawer o bobl yn dychmygu bod gwneud Ewyllys yn broses hir, gymhleth a drud ond mewn gwirionedd mae’n broses eithaf syml ac yn costio llai nag y byddech chi’n meddwl. Mae’n werth cyfarwyddo cyfreithiwr fel y gallwch sicrhau bod eich Ewyllys yn ddilys gan fod amrywiol ffurfioldebau cyfreithiol y mae angen eu dilyn yn gywir, gan roi’r sicrwydd i chi y bydd eich dymuniadau’n cael eu cyflawni.
Beth sydd angen i mi ei gwmpasu?
Yn eich Ewyllys, gallwch amlinellu pwy ddylai etifeddu eich asedau ar ôl i chi farw, enwi gwarcheidwad ar gyfer eich plant, sefydlu ymddiriedolaethau i ddarparu ar gyfer eich teulu yn ariannol a hyd yn oed adael cyfarwyddiadau ar gyfer yr hyn yr hoffech chi ddigwydd yn eich angladd.
Un o’r agweddau pwysicaf yw penderfynu sut y bydd eich asedau yn cael eu dosbarthu ymhlith eich teulu, ffrindiau neu elusennau felly cyn i chi wneud Ewyllys, bydd yn bwysig gweithio allan pa asedau rydych chi’n berchen arnynt a phwy yr hoffech elwa o’ch ystâd.
Bydd angen i chi enwi eich ysgutorion – y bobl sydd wedi’u hawdurdodi i ddelio â’ch ystâd ac i rannu’ch asedau yn ôl eich cyfarwyddiadau.
Gallwch nodi pa berson neu sefydliad ddylai dderbyn pa ased, a elwir yn etifeddiaeth neu gymynroddion penodol. Gall etifeddiaeth benodol gynnwys yr amlwg, fel eiddo neu etifeddiaeth deuluol, ond gallai hefyd fod yn fwy haniaethol, fel cofiant sentimental neu gynnwys cyfrif banc. Gallwch hefyd adael symiau o arian hefyd, a elwir yn etifeddiaeth ariannol neu arian parod.
Mae’n bwysig cofio mai eich etifeddiaeth weddilliol yw’r cyfan sy’n weddill ar ôl i unrhyw etifeddiaeth gael eu cyfrif, ond hefyd ar ôl i unrhyw ddyledion gael eu setlo, gan gynnwys eich bil treth etifeddiant.
Eiddo
Fel arfer, eich cartref yw’r ased mwyaf y byddwch chi’n ei adael ar ôl ond mae p’un a ellir ei drosglwyddo yn eich Ewyllys ai peidio yn dibynnu ar sut rydych chi’n berchen arno. Gellir dal eiddo yn unig neu’n gyd-fynd â pherson arall. Mae dau fath o gyd-berchnogaeth ac mae gan bob un reolau ar wahân ynghylch sut mae’n cael ei drin mewn Ewyllys.
Os ydych chi’n berchen ar unrhyw ecwiti yn eich cartref, gallwch enwi perchennog newydd yn eich Ewyllys (yn amodol ar y rheolau cyd-berchnogaeth) a bydd y teitl yn trosglwyddo i’r person hwnnw pan fyddwch yn marw. Gallwch enwi mwy nag un perchennog newydd.
Os oes morgais sy’n ddyledus ar eich eiddo, bydd angen i’ch etifeddion wneud trefniadau newydd gyda’r benthyciwr morgais i naill ai ad-dalu’r benthyciad neu ail-forgeisio’r cartref oni bai eu bod yn dymuno ei werthu.
Plant dan 18 oed
Os oes gennych blant dan 18 oed, un o’r penderfyniadau pwysicaf i’w wneud yw pwy fydd yn dod yn warcheidwad iddynt os bydd y ddau riant yn marw. Os nad ydych chi’n nodi hyn yn eich Ewyllys, bydd y llysoedd teulu yn cael eu gadael i benderfynu pwy ddylai fagu’ch plant. O fewn eich Ewyllys gallwch hefyd nodi pwy fydd yn dal yr arian o’ch ystâd i ofalu am eich plant. Darperir hyn fel arfer gydag ymddiriedolaethau.
Ar wahân i’ch plant, ystyriwch unrhyw ddibynyddion eraill a allai fod gennych, fel rhieni oedrannus neu oedolion anabl sy’n byw yn eich cartref – a gwnewch drefniadau ariannol ar gyfer eu gofal hefyd.
Gofalu am anifeiliaid anwes
Mae llawer o bobl yn trin eu hanifeiliaid anwes fel aelodau o’u teulu felly byddant yn poeni am sut y byddant yn cael gofal pan fyddant yn marw. Gallwch adael gofal eich anifeiliaid anwes i berson penodol, ond mae’n amlwg yn werth gwirio gyda nhw ymlaen llaw y byddant yn barod i gymryd y cyfrifoldeb. Efallai yr hoffech hefyd ystyried gadael swm o arian i’r perchennog newydd ei roi tuag at ofal yr anifail.
Cefnogi elusennau
Mae llawer o bobl yn dewis gadael rhywfaint o’u hystad i elusen ar ôl eu dyddiau. Ar wahân i gefnogi achos rydych chi’n credu ynddo, gall fod manteision treth hefyd i roi eich arian i ffwrdd oherwydd os byddwch chi’n gadael mwy na 10% o’ch ystâd i elusen gofrestredig yn y DU, bydd y gyfradd treth etifeddiant ar eich ystâd sy’n weddill yn gostwng o 40% i 36%.
Asedau digidol a chyfrifon ar-lein
Y dyddiau hyn, mae’n debyg y bydd eich ystâd nid yn unig yn cynnwys asedau corfforol ac ariannol, fel eiddo ac arian yn y banc. Efallai y bydd asedau digidol fel ffotograffau, cerddoriaeth a ffilmiau rydych chi wedi’u prynu ar-lein hefyd yn rhan o’ch eiddo ac efallai yr hoffech nodi pwy sy’n berchen ar y rhain ar ôl eich dyddiau. Os oes gennych gyfrifon cyfryngau cymdeithasol, gallwch hefyd ofyn i bobl benodol ddileu neu gymryd y rhain drosodd ar eich rhan.
Bydd unrhyw ddymuniadau yn ddarostyngedig i delerau’r darparwr ar-lein ac felly, er mwyn sicrhau nad oes unrhyw gymhlethdodau ychwanegol, efallai y byddai’n well gwirio gyda nhw cyn gadael unrhyw asedau digidol i berson.
Cyfarwyddiadau ar gyfer eich angladd
Mae pobl yn aml yn defnyddio eu Ewyllys i nodi eu dymuniadau ar gyfer eu angladd ac a ydynt am gael eu claddu neu eu hamlosgi, lle dylid claddu neu wasgaru eu gweddillion yn ogystal â chadarnhau eu barn ar roi organau. Nid yw’r cyfarwyddiadau hyn yn gyfreithiol rhwymol gan fod gan eich ysgutorion bŵer gwneud penderfyniadau dros eich angladd a’ch gweddillion, ond fel arfer dilynir dymuniadau olaf fel y gall hyn arbed eich anwyliaid rhag gorfod gwneud rhai penderfyniadau anodd ar yr hyn sydd eisoes yn amser trallodus.
Wedi dweud hynny, cofiwch efallai na fydd eich Ewyllys yn cael ei darllen nes bod eich cynlluniau angladd eisoes ar waith felly efallai y byddai’n ddoeth rhannu eich dymuniadau gydag anwylyd dibynadwy neu’r ysgutor ymlaen llaw.
Mae llawer i’w ystyried ond os nad ydych chi’n cymryd yr amser i gofnodi eich dymuniadau mewn Ewyllys, byddwch yn gadael y Wladwriaeth i benderfynu beth sy’n digwydd i’ch ystâd. Os hoffech siarad ag un o’n tîm cyfeillgar, cydymdeimladol yn Harding Evans am greu Ewyllys, mae gennym flynyddoedd o brofiad ac yn addo eich trin gydag empathi a pharch.
Ewch i’n gwefan yn www.hardingevans.com, e-bostiwch hello@hevans.com neu ffoniwch 01633 244233 neu 029 2267 6818.
