Ar ôl blynyddoedd o ymgyrchu dros newid y broses ysgariad yng Nghymru a Lloegr, mae diwygiad mawr o’r diwedd ar y gweill i gael gwared ar y cysyniad o fai a’r angen i feio un o’r partïon.
Dyma’r diwygiad mwyaf i gyfraith ysgariad mewn 50 mlynedd a bydd yn nodi eiliad go iawn mewn hanes pan fydd y bil yn dod yn gyfraith ar 6 Ebrill 2022.
Er y bydd y bil yn newid y ffordd y mae pobl yn ysgaru yng Nghymru a Lloegr am byth, mae’n ymddangos nad yw llawer o bobl yn ymwybodol o’r newidiadau, gydag arolwg diweddar yn dangos nad yw naw o bob 10 oedolion yn y DU yn deall beth mae’r newidiadau yn ei olygu. Er mwyn osgoi unrhyw ddryswch, rydym wedi amlinellu’r ffeithiau allweddol yma:
Gall cyplau wneud cais ar y cyd am ysgariad
Nid oes rhaid i achos gael eu cychwyn gan un partner yn unig mwyach, a fydd gobeithio yn helpu i gael gwared ar yr anghydbwysedd mewnol sydd mor aml yn tanseilio ymdrechion cyplau i wahanu’n gyfeillgar.
Bydd ysgariadau No Fault yn cymryd o leiaf chwe mis
Mae’r gyfraith yn gosod isafswm cyfnod a ganiateir o 20 wythnos rhwng y cais cychwynnol a’r gorchymyn amodol, a chwe wythnos arall rhwng y gorchmynion amodol a’r gorchymyn terfynol, sy’n golygu y bydd hyd yn oed yr ysgariad llyfnaf yn cymryd o leiaf chwe mis i’w gwblhau, o’i gymharu â’r amserlen bresennol o dri i bum mis. Mewn gwirionedd, fodd bynnag, mae’r Llysoedd yn cymryd mwy fel 6-9 mis i brosesu ceisiadau ysgariad mewn unrhyw achos, felly bydd yn ddiddorol gweld sut mae hynny’n cymharu â’r amserlen heb fai, pan fyddant mewn grym.
Gellir rhoi ysgariad heb fai
Mae’r rhestr bresennol o bum ffordd a ganiateir i brofi chwalu priodas wedi’i disodli gan un mecanwaith. Mae’n rhaid i un priod ddarparu datganiad cyfreithiol i ddweud bod y briodas wedi chwalu’n anadferadwy ac mae hyn yn cyfrif fel tystiolaeth bendant ac ni ellir ei herio.
Bydd y gyfraith newydd hefyd yn sicrhau bod yr holl iaith yn Saesneg plaen, er enghraifft, bydd ‘decree nisi’ yn cael ei newid i ‘conditional order’, ‘decree absolute’ i ‘final order’ a’r ‘deisebydd’ nawr fydd yr ‘ymgeisydd’. Bydd y newidiadau hyn hefyd yn berthnasol i ddiddymu partneriaethau sifil.
Yma yn Harding Evans, rydym yn croesawu’r dull llai dadleuol hwn o achosion ysgariad ac yn teimlo bod y newidiadau yn hir ddisgwyliedig. Mae’r gyfraith bresennol wedi dyddio ac nid yw’n adlewyrchu agweddau modern tuag at briodas na realiti ysgariadau modern, y mae llawer ohonynt yn cael eu gwneud a’u gorffen i’w gilydd, heb unrhyw fai i’r naill ochr neu’r llall.
Yn ogystal â lleihau gwrthdaro diangen a symleiddio arferion cyfredol, gobeithio y bydd y gyfraith ysgariad di-fai yn golygu proses ysgariad fwy civilized, urddasol. Mae angen neu eisiau beio yn aml yn creu mwy o elyniaeth a thynnu sylw diangen pan ddylai’r ffocws fod ar ddod i ddatrysiad ar y materion pwysig, fel eu plant, eu heiddo a’u cyllid, mor gyflym a di-boen â phosibl.
Bydd y gyfraith newydd hefyd yn cael y fantais ychwanegol o beidio â chaniatáu i gamdrinwyr domestig ymarfer rheolaeth orfodol a trapio priod mewn priodas am bum mlynedd, trwy ei herio.
Felly beth arall sy’n newid yng nghyfraith teulu eleni?
-
Datrys anghydfodau y tu allan i’r llys
Gyda nifer fawr o achosion ac adnoddau cyfyngedig i’w clywed, gwaethygodd pwysau ar y system llysoedd teulu trwy bandemig Covid a newidiodd y llysoedd i wrando ar achosion ar-lein. Er eu bod bellach yn gwrando ar rai achosion yn bersonol, yn aml gall fod oedi hir rhwng gwrandawiadau sy’n golygu y gall yr achos gymryd blynyddoedd yn hytrach na misoedd i’w gwblhau.
Dros y deuddeg mis nesaf, rydym yn disgwyl gweld cynnydd parhaus yn y defnydd o opsiynau datrys y tu allan i’r llys, megis cyfryngu, proses gydweithredol, cyflafareddu a gwrandawiadau preifat, er mwyn osgoi’r system llysoedd.
-
Dull newydd o ddatrys rhieni
Newid arall yr ydym yn disgwyl ei weld yn 2022 yw’r ffordd y mae’r system cyfiawnder teuluol yn delio ag anghydfodau rhieni dros drefniadau i’w plant. Mae dull newydd o ddatrys anghydfodau plant yn cael ei dreialu eleni yng Ngogledd Cymru a Dorset a’i nod yw datblygu dull newydd, mwy ymchwiliol. Bydd yn hyrwyddo pob math o ddatrys anghydfodau nad ydynt yn llys, dull llai gwrthwynebol mewn gwrandawiadau llys, datblygu datganiad ‘effaith ar blant’, fel y gall rhieni weld gan y plentyn pa effaith y mae’r achos yn ei chael arnynt, a hwyluso mwy o adolygiadau llys ar ôl gorchymyn terfynol, i leihau nifer yr achosion sy’n dychwelyd.
Bydd yr ardaloedd peilot hefyd yn datblygu’r cysyniad o ‘Hwb Teuluol’ a fydd yn gweithredu ar wahân i’r llys ac y bydd teuluoedd yn cael eu cyfeirio ato fel y porthladd galw cyntaf, yn hytrach na chyhoeddi cais llys. Nod yr Hwb Teulu yw bod yn ffocws cydlynu i’r gwahanol asiantaethau a sefydliadau lleol a allai fod yn rhan o gefnogi teuluoedd ar adeg o chwalu. Os bydd y peilotiaid hyn yn llwyddo, gallwn ddisgwyl i’r newidiadau gael eu cyflwyno ledled y wlad ar y cyfle cynharaf.
Cysylltu â ni
Mae Leah Thomas yn uwch gyfreithiwr cyswllt yn ein hadran Teulu a Phriodasol yn Harding Evans ac mae’n gwybod pa mor straen ac emosiynol y gall unrhyw achos cyfreithiol sy’n ymwneud â’ch teulu fod. Gall ein tîm arbenigol a chyfeillgar eich cynghori ar bob agwedd ar gyfraith teulu. Am drafodaeth gyfrinachol am eich sefyllfa, cysylltwch â’r tîm Cyfraith Teulu ar 01633 244233 neu e-bostiwch hello@hevans.com.
